Coğrafi İşaret

Geleneksel Ürün Adı Tescilinin Sağladığı Haklar

6769 sayılı Kanun ile;

Geleneksel ürün adı tescilinde belirtilen ürün özelliklerini taşımadığı hâlde tescilli ürün adı için 46 ncı madde uyarınca kullanılması öngörülen amblemin, ürünün ününden yarar sağlayacak şekilde kullanımı veya tescil kapsamındaki ürünleri andıran ürünlerle ilgili olarak ticari amaçlı kullanımı,
Tescilli ürün adına ait amblemin tüketiciyi yanıltıcı şekilde kullanımı,
Geleneksel ürün adı tescilinde belirtilen ürün özelliklerini ve tescilli ürün adı için 46 ncı madde uyarınca kullanılması öngörülen amblemi taşımadığı hâlde, ürünün iç veya dış ambalajında, tanıtım ve reklamında veya ürünle ilgili herhangi bir yazılı belgede ürünün tescilde belirtilen özellikleri taşıdığına ilişkin yanıltıcı herhangi bir açıklama veya belirtiye yer verilmesi, önlenebilmektedir.

Geleneksel Ürün Adı Başvuru ve Tescil Süreci

Türkiye’de geleneksel ürün adı tescil işlemleri, Türk Patent ve Marka Kurumunca yürütülmektedir.

Geleneksel Ürün Adı Tescil Başvurusunda Bulunma Hakkına
Kimler Sahiptir?

Üretici grupları.

Ürün veya ürünün kaynaklandığı coğrafi alanla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları.
Ürünle ilgili olarak kamu yararına çalışan veya üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya yetkili dernekler, vakıflar ve kooperatifler.
Ürünün tek bir üreticisi varsa, bu durumu ispat etmesi şartıyla ilgili üretici.
Tescili istenen geleneksel ürün adına ve ürün grubuna ilişkin bilgi ile 34 üncü maddede yer alan tanıma uygun olduğunu kanıtlayan bilgi ve belgeler.
Ürünün tanımı, ürünün ve gerekiyorsa hammaddesinin fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve duyusal özelliklerini açıklayan teknik bilgi ve belgeler.
Ürün içeriğinde yer alan hammadde ve diğer bileşenlerin özellikleriyle birlikte ürün karakteristiğine işaret eden ürün hazırlama tekniklerinin de açıklandığı üretim metodu tanımı.
49 uncu madde hükümlerine uygun olarak denetim biçimini ayrıntılı olarak açıklayan bilgi ve belgeler.
Geleneksel ürün adının kullanım biçimini ve varsa etiketleme ve ambalajlama usullerini açıklayan bilgi ve belgeler.
Başvuru ücretinin ödendiğine ilişkin bilgi.

İnceleme sonucu uygun bulunan başvurular Bültende yayımlanır. İtiraz süresi, yayım tarihinden itibaren üç aydır. Bu süre içinde ilgili yukarıda sayılan gerçek ve tüzel kişiler tescil talebinin geçersizliğine ilişkin itiraz edebilir.

Bültende yayımlandığı tarihten itibaren üç ay içinde hakkında herhangi bir itiraz yapılmamış, yapılan itirazlar nihai olarak reddedilmiş veya itirazların değerlendirilmesi sonucunda değişikliğe uğramış başvuru, bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde tescil ücretinin ödenmesi ve ödendiğine ilişkin bilginin aynı süre içinde Kuruma sunulması şartıyla tescil edilir, sicile kaydedilir ve Bültende yayımlanır.

Geleneksel Ürün Adı Nedir?

Menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen ve ilgili piyasada bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az otuz yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan adlar, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlaması halinde GELENEKSEL ÜRÜN ADI olarak tanımlanır:

Geleneksel üretim veya işleme yöntemi yahut geleneksel bileşimden kaynaklanması
Geleneksel hammadde veya malzemeden üretilmiş olması

Genel Olarak Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Nedir?

Doğal ve beşerî unsurların bir araya gelmesi sonucu gıda, tarım, maden, el sanatları ürünleri ve sanayi ürünleri Coğrafi İşaret veya Geleneksel Ürün Adı korumasından yararlanır.

Coğrafi işaretler menşe adı ve mahreç işareti olarak iki ayrı şekilde tanımlanmaktadır.

Ülkemiz, coğrafi işaret ve geleneksel ürüne konu yüzlerle ifade edilebilecek ürün çeşidine sahiptir. Bu çeşitlilik, insan faktörü de eklenince kültür değerlerimizi de ortaya koymaktadır. Bu değerlerin özelliğini kaybettirmeden devam etmesini sağlamak yasal koruma ile mümkündür. Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adına konu değerlerin korunması için gerekli yasal ortam mevcuttur.

Menşe Adı Nedir?

Menşe adı; coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, bölge, çok özel durumlarda ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleriyle bu yöre, alan veya bölge ile özdeşleşmiş yöre, alan, bölgeye özgü doğa ve insan faktöründen kaynaklanan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin tümüyle bu yöre, alan veya bölge sınırları içinde üretilen bir ürünü tanımlamaktadır. Güncel dilde yerleşmiş coğrafi olmayan adlar da, o adla tanınan özellikteki ürünü belirtmek için geleneksel olarak kullanılıyor ise menşe adıdır. Menşe adı; menşe adına konu ürünün tamamı ile tanımlanan yerde üretilmiş olmasını gerektirir.

Mahreç İşareti Nedir?

Mahreç işareti; coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan veya bölgeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleriyle bu yöre alan veya bölge ile özdeşleşmiş bir ürün olması yanında üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinde en az birinin belirlenmiş yöre, alan veya bölge sınırları içinde üretilen ürünlerin belirleyici işaretidir. Mahreç işaretine konu ürünün özelliklerinden en az birinin o yöreye ait olmakla birlikte, yöre dışında da üretilebilmesi söz konusudur.

Coğrafi İşaret Başvuru ve Tescil Süreci

Türkiye’de coğrafi işaret tescil işlemleri, Türk Patent ve Marka Kurumunca
yürütülmektedir.

Coğrafi İşaret Tescil Başvurusunda Bulunma Hakkına Kimler
Sahiptir?

Üretici grupları.

Ürün veya ürünün kaynaklandığı coğrafi alanla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları.
Ürünle ilgili olarak kamu yararına çalışan veya üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya yetkili dernekler, vakıflar ve kooperatifler.
Ürünün tek bir üreticisi varsa, bu durumu ispat etmesi şartıyla ilgili üretici.
Tescili istenen menşe adı veya mahreç işareti ve ilgili ürünün adı,
Ürünün tanımı ve özelliklerini açıklayıcı teknik bilgiler ve belgeler,
Yöre, alan veya bölgenin coğrafi sınırlarını açıkça tanımlayan ve belirleyen bilgiler ve belgeler,
Ürünün üretim tekniğine ve varsa yerel özel üretim teknik ve şartlarına ilişkin bilgiler,
Denetleme biçimini ayrıntılı olarak açıklayan bilgiler,
Menşe adı veya mahreç işaretinin kullanım biçimini, markalama, işaretleme veya etiketleme şekillerini ayrıntılarıyla açıklayan bilgiler belirtilerek yapılabilmektedir.

Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürünün Kullanımı

Tescilli coğrafi işaretler ve geleneksel ürün adları sicilde belirtilen şartlara uygun olan ürünlerin üretimi veya pazarlamasında faaliyet gösterenler tarafından kullanılır. Bu kişiler, tescil ettirene, coğrafi işaret ve geleneksel ürün adına yönelik üretim ve pazarlama faaliyeti gösterdiklerine dair bildirimde bulunur.

Tescil edilmiş coğrafi işaretin veya geleneksel ürün adının kullanım hakkına sahip olan kişiler, söz konusu coğrafi işaret veya geleneksel ürün adını, amblem ile birlikte ürün veya ambalajı üzerinde kullanır. Coğrafi işaretler bakımından amblemin kullanılması zorunludur.

Ürünün niteliği gereği, amblem ile birlikte coğrafi işaretin veya geleneksel ürün adının ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığı durumlarda, amblem ile tescilli işaret veya ad, kullanım hakkına sahip olanlar tarafından işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Coğrafi İşaret Tescilinin Sağladığı Haklar